بِسْمِ اللَّـهِ الرَّ‌حْمَـٰنِ الرَّ‌حِيمِ

لِإِيلَافِ قُرَ‌يْشٍ ﴿١

إِيلَافِهِمْ رِ‌حْلةَ الشِّتَاءِ وَالصَّيْفِ ﴿٢

فَلْيَعْبُدُوا رَ‌بَّ هَـٰذَا الْبَيْتِ ﴿٣

الَّذِي أَطْعَمَهُمْ مِنْ جُوعٍ وَآمَنَهُمْ مِنْ خَوْفٍ(4)

 

ترجمه ی آیات

به نام خداوندبخشنده مهربان

 1- براي انس و الفت گرفتن قريش

2- انس و الفت گرفتنشان به كوچيدن زمستان و تابستان

3-پس بايد پرستش كنند پروردگار اين خانه را

4- آن پروردگاري كه(پس) از گرسنگي سيرشان كرد و (پس) از ترس ، امنیت را به ایشان باز گردان

معانی کلمه ها

ايلاف : الفت و انس گرفتن خو گرفتن

قريش : نام قبيله معروف عرب است كه اولاد نضر بن كنانه بوده اند و پيامبر اكر(ص) از شعبه هاشمي منتسب به اين قبيله است . براي وجه تسميه اين قبيله به

رِ‌حْلةَ : کوچ کردن

الشِّتَاءِ : زمستان

الصَّيْفِ : تابستان

فَلْيَعْبُدُوا : پس باید عبادت کنند

الَّذِي  : کسی که ،که

أَطْعَمَهُمْ  : به ایشان طعام داد

مِنْ : از

جُوعٍ : گرسنه

آمَنَهُمْ : به ایشان امنیت داد

خَوْفٍ : ترس

 

1

بررسی  کلمه ها

لِ : حرف جر ، متعلق به یکی از افعال سوره ی فیل(الم تر کیف فعل الم یجعل ارسل جعلهم )واین حرف در این آیه  علت را می رساند .

إِيلَافِ : این کلمه ثلاثی مزید از مصدر باب افعال می باشد وثلاثی مجردش« الف »به کسر همزه  ، فاعل إِيلَافِ پروردگار (ربّک) است . مضاف  

قُرَ‌يْشٍ : مفعول اول إِيلَافِ می باشد ومفعول دومش حذف شده است .(البته ازآیه دوم إِيلَافِهِمْ رِ‌حْلةَ الشِّتَاءِ وَالصَّيْفِ فهمیده می شود که آن مفعول ثانی چیست ) ، مضاف الیه

إِيلَافِهِمْ  : مضاف ومضاف الیه ، بدل از ايلاف قريش می باشد ، فاعلش خداوند (ربّک)

مفعول اولش هِمْ می باشد که به قریش بر می گردد . مفعول دومش  رِ‌حْلةَ  ، پس تقدیر  آیه به شکل «  إِيلَافِ الله قُرَ‌يْشا رِ‌حْلةَ الشِّتَاءِ وَالصَّيْفِ» ظاهر خواهد شد .

رِ‌حْلةَ : مضاف

الشِّتَاءِ : مضاف الیه

وَ : عطف

الصَّيْفِ  : عطف بر الشِّتَاءِ

فَ  : فاء فصيحه است كه دلالت بر شرط محذوف مي كند

لْيَعْبُدُوا :  فعل امر غائب ، لامی که  اول فعل مضارع در آمده نون جمع آن را حذف کرده است .

رَ‌بَّ : مضاف ، مفعول لْيَعْبُدُوا

هَـٰذَا  : اسم اشاره ، محلا مجرور مضاف الیه

الْبَيْتِ : بدل یا عطف بیان برای هَـٰذَا  

فَلْيَعْبُدُوا رَ‌بَّ هَـٰذَا الْبَيْتِ

جمله فليعبدوا ... جواب شرط مقدر است و اگر آن شرط مقدر جازم باشد اين جمله در محل جزم است تقدير آن :( ان لم يعبدوه لايه نعمه فليعبدوه لايلافهم فإنها اظهر نعمه )

الَّذِي : اسم موصول در محل نصب ، صفت يا بدل براي رب

أَطْعَمَهُمْ :  فعل و فاعل و مفعول ، جمله صله موصول است

مِنْ جُوعٍ : جار و مجرور متعلق به اطعمهم

وَ : حرف عطف

2

آمَنَهُمْ : فعل و فاعل و مفعول جمله عطف بر جمله صله است

مِنْ خَوْفٍ : جار و مجرور متعلق به آمنهم و من در اين دو موضع سببيه مي باشد

 

شأن نزول سوره

 

این سوره در باره ی قریش نازل شد زیرا معاش آنها از طریق دو سفر وکاروان تجارتی در اوقات زمستان به طرف یمن ودر اوقات تابستان بسوی شام تأمین می شد . از مکه انواع ادویه و فلفل حمل می کردند ودر ازای آن لباس های زیبا و حبوبات ازشام می آوردند وقتی خداوند حضرت محمّد (ص) را مبعوث کرد از این مسافرت ها بی نیاز شدند زیرا گروه گروه مردم برای ادای مناسک حج به مکه روی می آوردند . 

  

وقایع تاریخی

 

این سوره در مکه بر نبیّ مکرم (ص) نازل شد . از نظر ترتیب نزول بیست ونهمین (29) سوره وازنظرعدد سوره یکصد و ششمین (106) سوره می باشد .

 

خواص سوره قریش

 

رسول خدا (ص) فرمود : هرکس این سوره را بخواند خداوند ثواب کسی را که در اطراف کعبه طواف کرده ودر مسجد الحرام اعتکاف نموده را به او اعطاء می کند .

از امام صادق (ع) روایت شده فرمود : هر کسسوره قریش را زیاد بخواند خداوند در روز قیامت او را  سوار بر مرکبی بهشتی نموده، وارد محشر می سازد تابر سفره های نور بهشتی بنشیند .

 

پیام های سوره ی قریش

ا- ابرهه و سپاهش نابود شدن تا بین مردم قریش الفت بر قرار شود .( لِإِيلَافِ قُرَ‌يْشٍ)

2- خداوند بر قریش منت گذاشت یک سوره از سوره های قرآن را به اسم قریش نهاد. (لِإِيلَافِ قُرَ‌يْشٍ)

 

3

3- مسافرت تجاری باعث الفت بین مردم می شود .( إِيلَافِهِمْ رِ‌حْلةَ الشِّتَاءِ وَالصَّيْفِ)

4- برای تنظیم اقتصادی کشور باید با کشورها ی دیگر دادستد کرد . (إِيلَافِهِمْ رِ‌حْلةَ الشِّتَاءِ وَالصَّيْفِ)

5- تجارت بایددر کنارش پرستش خداوندباشد.(رِ‌حْلةَ الشِّتَاءِ وَالصَّيْفِ فَلْيَعْبُدُوا رَ‌بَّ)

6- رفع گرسنگی می تواند انسان را به پرستش سوق دهد . (الَّذِي أَطْعَمَهُمْ مِنْ جُوعٍ )

7- طعام و روزی از طرف خداوند تعیین می شود .( الَّذِي أَطْعَمَهُمْ)

8- فقط در حکومت الهی امنیت پایدار برقرار می باشد .(آمَنَهُمْ)

9- امنیّت ونداشتن خوف باعث تقویت عبادت می شود . (آمَنَهُمْ مِنْ خَوْفٍ)

10- خوف نسبت به غیر خدا ممنوع . (آمَنَهُمْ مِنْ خَوْفٍ)

 

 

العبد الحقیر محمد علی مهری ویشکائی

27/11/1391

منابع:

 

1-قرآن کریم   

2-نمونه ی بینات در شأن نزول آیات تألیف دکتر محمد باقر محقق

3-تاریخ جمع قرآن کریم تألیف دکتر محمدرضا جلالی نائینی

4- قاموس قرآن   تألیف سید علی اکبر قرشی

5 -تفسیر المیزان جلد بیست(20 )   تألیف علامه طباطبائی

6- تفسیر نمونه جلد 27  تألیف آیة الله ناصر مکارم شیرازی جمعی از دانشمندان    

7- تفسیرنور  تألیف محسن قرائتی

8- مجمع البیان فی تفسیر القران  جلدده( 10) ص546  تألیف علامه شیخ ابوعلی طبرسی

9- پرتوی از قرآن  قسمت دوم جزء سی ام   تألیف : سید محمود طالقانی

10- تفسیرالبرهان، ج5، ص767تألیف سید هاشم بحرانی 

11- تفسیر نور الثّقلین  جلد 5 ص 675  تألیف عبد علی بن جمعة العروسی حویزی

 

 

 

4

+ نوشته شده در  جمعه بیست و هفتم بهمن ۱۳۹۱ساعت 22:29  توسط محمدعلی مهری ویشکائی   |